Tag

Við skrifum ekki eins og við tölum og við tölum ekki eins og við skrifum. Hikum því aldrei við að leiðrétta börnin okkar þegar við verðum þess vör að þau taka upp stafsetningarframburð á orðum sem þau þekkja illa. Því miður er regla fremur en undantekning að Íslendingar undir...

Nýyrðasmíð er áhugaverð, skemmtileg, góð. Nýir tímar kalla á ný orð og það er gaman að auðga málið með góðum nýyrðum, vel heppnuðum tökuorðum og endurvinnslu á úreltum orðum. Það gladdi því viðkvæma málkennd mína þegar ég sá hið dásamlega orð langtímabúsetuúrræði, notað...

Sögnin að gera er afskaplega nytsamleg. Merking hennar er víð og sennilega yrði erfitt að koma saman nothæfum texta án hennar. Það er þó engin ástæða til þess að nota hana í stað annarra sagna sem lýsa betur því athæfi sem um ræðir hverju sinni. Mér finnst alveg skelfilegt að...

Sögnin að ske er dönsk að uppruna en hefur fest rætur í íslensku málfari. Þessi sögn á sama rétt á sér og önnur tökuorð en mér finnst slæmt hve oft hún er notuð í annarri merkingu en íslenska sögnin að gerast. Hvað er um að ske er að mínu viti röng málnotkun vegna þess að sögnin...

Það er orðið algengt að Íslendingar noti þágufallsmynd kvenkynsorða sem enda á –ing þar sem eignarfall er viðeigandi. Ég hef þegar nöldrað yfir tilhneigingunni til að spyrja spurningu í stað spurningar. Það er hreint ekki eina útbreidda dæmið um notkun þágufalls í stað...

„Má ég spyrja þig eina spurningu?“ sagði stúlkan. „Nei,“ sagði ég „en þú mátt spyrja mig einnar spurningar eða margra spurninga og þú mátt spyrja mig um hvað sem þú vilt.“ „Ókei þá, má ég þá spyrja þig um eina spurningu?“ sagði hún, dauðþreytt á þessum endalausu leiðréttingum. Ég...

Ég er ósátt við aukna tilhneigingu til að nota forskeytið -ó þótt þess sé engin þörf. Ég sé ekki hagræði í því að nota orð á borð við óáhugasamur í stað áhugalaus eða óumhyggjusamur í stað umhyggjulaus. Fleiri dæmi eru til um hörmulegar samsetningar orðhluta en þessi...

Oft er viðeigandi að nota formlegt málfar fremur en hversdagslegt. Hins vegar er það alrangt sem sem sumir virðast álíta, að formlegt málfar eigi helst að vera uppskrúfað, jafnvel nánast óskiljanlegt. Dæmi um uppskrúfað og illskiljanlegt orð sem gjarnan er notað í fjölmiðlum er...

Nokkur brögð eru að því að fólk rugli saman föstum orðasamböndum með svipaða merkingu. Eitt hroðalegt dæmi sem virðist vera að ryðja sér til rúms í íslensku málfari er spurningin út á hvað snýst þetta? Merkingarlega er þetta ótækt. Jörðin snýst um sólina og um sjálfa sig en ég...

Það gerist æ oftar að ég heyri fólk tala um að slökkva á vatninu eða kveikja á vatninu.  Ég veit einnig dæmi þess að fólk slökkvi á bílnum. Ég minnist þess þó ekki að hafa heyrt neinn tala um að kveikja á bílnum. Mér finnst þetta ákaflega einkennilega að orði komist. Ég kveiki og...